Wenen is een stad met veel historie. Op de plaats van het Wenen van vandaag  bevond zich vroeger een oude Keltische kampplaats. De Romeinen bouwden ze om tot een degelijke wachtpost aan de rand van het Germaanse rijk. Vermoedelijk stierf Marcus Aurelius er in 180 n.Chr. Nadat zowat alle mogelijke barbaren erover gewalst waren, riep in de Karolingische tijd de Weense regio zichzelf uit tot Ostmark, wat later 'Oostenrijk' zou worden. Van de 10de tot de twaalfde eeuw wierp Wenen zich op als de hoofdstad van een hertogdom van de familie Babenberg. Aan het begin van de dertiende eeuw werd de eerste verdedigingsmuur rond de stad gebouwd. Koning Ottokar van Bohemen probeerde zich meester te maken van het hertogdom, maar stootte op de felle tegenstand van de Habsburgers. Hij werd dan ook in 1278 verslagen. Hierna begon het lange bewind van de Habsburgers.  De 16de eeuw bleek zeer belangrijk voor de geschiedenis van Wenen, dat tot die tijd heel wat oorlogen en veldslagen moest doorstaan.

Tijdens de zestiende en zeventiende eeuw werd de stad meermaals belegerd door Turkije, die de Habsburgse machtsuitbreiding naar het oosten als een bedreiging voor het Osmaanse rijk zagen. Nadat de Turken waren afgeweerd, zette de Contrareformatie in. Om het volk te paaien liet de rooms-katholieke Kerk in de stad fraaie kerken en kunstwerken realiseren, zoals de Peterskirche, de Karlskirche en de Universitätskirche. De adel deed ook vrolijk mee aan deze propaganda en probeerde elkaar met imposante barokke paleizen, grote feesten en concerten de loef af te steken. Uit deze culturele bloeiperiode stammen onder meer Schloss Schänbrunn en Schloss Belvedère Het Wenen van de zeventiende en achtiende eeuw trok de beste Oostenrijkse, Italiaanse en Duitse architecten, beeldend kunstenaars en componisten aan. De stad scheen één groot feesttheater, maar niet voor de burgerij en lijfeigenen, die leden onder het juk .en de financiële last van het Habsburgse imperium. Met liberale hervormingen kwam keizer Jozef II aan de ontevredenheid tegemoet. Hij verbood onder meer de lijfeigenschap en stelde keizerlijke tuinen en jachtgronden, zoals het Prater en de Augarten, voor het publiek open. Begin negentiende eeuw bezette Napoleon Wenen. Na de val van deze wereldberoemde Fransman was de stad maandenlang gastheer voor het Congres van Wenen, waar niet alleen werd vergaderd over de nieuwe indeling van Europa maar ook vaak gefeest. Componisten als Haydn, Mozart en Beethoven waren graag geziene gasten bij de Weense adel en de familie Strauss ontpopte zich als de meesters van de wals en operettes.  Vrije meningsuiting, democratie en betere werk- en leefomstandigheden waren de inzet van de Weense revolutie, die weerklank vond in andere steden in het Habsburgse rijk. Keizer Ferdinand zag zich gedwongen afstand te doen van de troon ten gunste van zijn plichtsgetrouwe neef Frans Jozef. De rust probeerde hij te herstellen door middel van sociale hervormingen en een krachtig optredenom zijn rijk bijeen te houden.
Tijdens het leiderschap van Frans Jozef en Sissi werden de oude verdedigingswerken rond de Weense binnenstad gesloopt en vervangen door een elegante Ringstrasse. De bouwwoede die bourgeoisie, stad en vorstenhuis in de nieuwe straat uitleefden, lokte kunstenaars en architecten uit heel Europa. Wenen veranderde in een moderne, levendige metropool, een cultureel centrum van Europa.

De Eerste Wereldoorlog betekende het einde van het Habsburgse rijk. Wenen werd de 'rode' hoofdstad en de regeringszetel van de Eerste Republiek. Sociale vernieuwingen werden krachtig aangepakt. Een van de paradepaardje was de sociale woningbouw. In de jaren twintig en dertig verrezen grote 'paleizen voor de armen'; niet alleen met woningen maar tevens badhuizen, gezondheids- en kinderopvangcentra. Toen begin 1934 de fascisten een greep naar de macht deden en in Wenen een vierdaagse oorlog uitbrak, werd juist vanuit deze socialistische bolwerken krachtig, maar vergeefs verzet geboden. Met de Anschluss in 1938 bij Hitlers Duitsland kwam een eind aan het rode Wenen en begonnen de transporten van joden en potentiële tegenstanders. Talrijke mensen ontvluchtten de stad, voor zover ze daartoe de kans hadden. Wenen werd zwaar gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ernstig gehavend kwam de stad uit de oorlog en ze werd verdeeld in vier bezettingszones onder toezicht van Rusland, Engeland, Frankrijk en de verenigde staten. De bezetting duurde tot 1955.
Hierna is Wenen in een redelijk stabiel politiek klimaat belandt.